Piawaian kebangsaan mungkinlah banyak berbeza daripada dialek-dialek lain dalam kelompok dialek-dialek Mandarin, sehingga menjadi sedikit sukar untuk saling difahami. Tambahan pula, sejak bahasa Mandarin naku ditutur sebagaui bahasa kedua di kebanyakan kawasan di China, adalah kerap didapati juga bagi bahasa ini ditutur dalam pelat rantauan yang didiami seseorang penutur, dalam pelbagai takat bergantung kepada faktor-faktor seperti umur, tahap pendidikan, perlunya dan kekerapan bertutur untuk tujuan rasmi. Usaha oleh PRC, ROC, dan Singapura untuk mempromosikan bahasa Mandarin baku sebagai bahasa piawaian telah banyak meningkatkan bilangan penutur bahasa ini.

Apa yang mengecewakan penutur bukan Mandarin ialah perihal bahawa peranan bahasa Mandarin baku yang amat kuat telah menyebabkan salah tanggapan oleh orang ramai bahawa bahasa Mandarin itu satu-satunya "bahasa Cina". Sungguhpun kedua-dua tanah besar China dan Taiwan memakai bahasa Mandarin baku sebagai bahasa rasmi dan tanah besar China ingin sekali memperluaskan kegunaan bahasa ini di seluruh negara sebagai bahasa perhubungan kebangsaan, tiadanya niat rasmi di kedua-dua tempatan itu untuk bahasa Mandarin baku menggantikan dialek tempatan, dan sebagai hal praktik, bahasa Mandarin baku masih tidak dapat menggantikan penggunaan dialek tempatan, terutamanya di wilayah-wilayah selatan tanah besar China atau di Taiwan. Hanya mampu bertutur dalam bahasa Mandarin baku mungkin mendatangkan masalah bergaul di tempat-tempat sedemikian; sesetengah penutur bahasa Cina di situ, terutamanya warga emas, meskipun tidak bermasalah memahaminya namun tidak fasih bertutur dalam bahasa baku ini. Bagaimanapun, situasi ini kelihatan makin berubah terutamanya di kawasan bandar, di mana terjadinya perubahan sosial, migrasi dan urbanisasi.

Di Taiwan, hubungan antara bahasa Mandarin baku dan dialek tempatan, terutamanya bahasa Taiwan, makin renggang. Berikutan pengunduran Kuomintang (KMT) ke Taiwan pada tahun 1949 sehingga penarikan undang-undang ketenteraan pada 1980-an, kerajaan ROC tidak menggalakkan penggunaan bahasa Taiwan atau dialek lain yang dipandangnya sebagai bertaraf rendah. Parti Kuomintang terdiri daripada pendatang tanah besar yang tidak fasih berbahasa Hokkien. Meskipun menjadi minoriti, oleh sebab orang tanah besar Cinalah satusatunya jenis orang yang mengemudi kerajaan ROC awal, mereka mampu menggubal perundangan dan peraturan untuk mengurangkan penggunaan bahasa tempatan. Contohnya, di tempat awam atau di sekolah, Parti KMT melarang pertuturan dalam bahasa Taiwan. Ini menerima tindak balas negatif yang hebat pada 1990-an. Meskipun sesetengah penyokong tegar kemerdekaan Taiwan mengehendaki bahasa Mandarin baku diganti oleh bahasa Taiwan, usaha menggantikan bahasa Mandarin dengan bahasa Taiwan atau piawaian bahasa majmuk tidak berjaya. Namun begitu, di sekolah masa sekarang, bahasa Taiwan diajar sebagai satu matapelajaran, dengan buku teks dan bahan kursus yang dikhususkan. Presiden Taiwan, Chen Shui-Bian sering menggunakan bahasa Taiwan dalam ucapannya. Bekas presiden pula, Lee Teng-hui ketika ditemu bual media, juga pernah menggunakan bahasa Taiwan apabila menjawab pertanyaan.

Di Singapura, kerajaannya banyak mempromosikan kempen "Speak Mandarin" habis-habisan untuk mengambil satu bahasa am antara komuniti orang Cinanya yang pelbagai suku dialek. Penggunaan dialek Cina selain Mandarin dalam media penyiaran diharamkan serta penggunaan dialek sedemikian dalam mana-mana konteks tidak digalakkan secara rasmi. Ini telah menimbulkan rasa tidak puas hati sesetengah pihak kerana kebanyakan komuniti Cina Singapura berketurunan China selatan maka bahasa Mandarin dianggap sebagai bahasa asing. Lee Kuan Yew yang melancarkan kempen ini, sendirinya mengakui bahawa bagi rakyat Singapura, bahasa Mandarin ibarat "bahasa ibunda tiri". Namun begitu, beliau melihat perlunya satu baahsa Cina yang disatukan di kalangan orang Cina Singapura, lalu menutup sekolah Cina yang mengajar dialek dan mengharamkan dialek daripada penyiaran (kecuali apabila beliau menjalankan kempen politik).[3]

Adala diingatkan sementara istilah Hànyǔ (Cina Tradisional: 漢語, Cina Ringkas: 汉语), atau "bahasa Cina Han", kadang-kadang hanya merujuk kepada bahasa Mandarin, secara lebih tepatnya istilah tersebut merujuk kepada semua jenis bahasa Cina, semata-mata kerana bahasa-bahasa tersebut ditutur oleh orang Han. Satu pengakuan yang kerap dikemukakan oleh penutur dialek lain seperti bahasa Hakka dan bahasa Kantonis, ialah bahawa dialek mereka sendirilah yang merupakan Hanyu "sebenar", kerana nahunya lebih "tepat" dengan nahu bahasa Cina klasik.